2 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Warto uzmysłowić sobie, że Autyzm jest zaburzeniem neurorozwojowym, związanym z nieprawidłowym rozwojem i funkcjonowaniem mózgu we wczesnym dzieciństwie. Symptomy nieprawidłowości rozwoju ujawniają się do 36. miesiąca życia dziecka, czyli do ukończenia przez nie trzeciego roku życia. To, co zasługuje na szczególne podkreślenie to fakt, iż Autyzm nie jest chorobą psychiczną. Jest rodzajem zupełnie innego rozwoju funkcji neurofizjologicznych.
Osoby z autyzmem mają trudności z nawiązywaniem kontaktu i relacji społecznych oraz problemy w zakresie umiejętności komunikowania się. Przejawiają tendencję do powtarzających się, sztywnych wzorców zachowań. Wykonują również powtarzalne ruchy całego ciała, nazywane manieryzmami.
Zaburzenia ze spektrum autyzmu są diagnozowane obecnie u 1 na 100 dzieci (w USA statystyki pokazują 1:88, w Polsce zaś brak dokładnych danych, ale mówi się, że może to być 1:300 – 1:150 dzieci.) Autyzm prawie pięciokrotnie częściej dotyka chłopców niż dziewczynki. Mówiąc o przyczynach istotną rolę odgrywa podatność genetyczna oraz czynniki środowiskowe, infekcje, nieprawidłowości w przemianach metabolicznych, zaburzenia okresu ciąży i porodu oraz wiele innych dotychczas nierozpoznanych.
Stopień nasilenia zaburzeń może być bardzo różny: od bardzo poważnych problemów związanych z unikaniem kontaktu wzrokowego i fizycznego, brakiem rozwoju mowy, poważnymi problemami w uczeniu się, do mało nasilonych trudności obejmujących najczęściej problemy z rozumieniem i adekwatnym reagowaniem w sytuacjach społecznych. Występują problemy z rozumieniem emocji i zachowania innych osób, dosłowność rozumienia mowy, np. żartów, przenośni itd.
Warto też zauważyć, iż wśród nas jest coraz więcej osób, u których występuje Zespół Aspergera, należący do spektrum Autyzmu. Najczęściej nie mają one obniżonych umiejętności uczenia się, a ich inteligencja jest w granicach lub powyżej normy. Nie mają też problemów w zakresie rozwoju mowy. Wręcz przeciwnie – mogą mieć bardzo dobrze rozwinięte umiejętności językowe. To, z czym mogą mieć problem, to dostosowanie się do sytuacji społecznych i rozumienie komunikatów niewerbalnych, takich jak mimika twarzy. Bywa, iż bardzo mocno fiksują się na wybranym temacie swojego zainteresowania. Osoby z zespołem Aspergera mogą mieć również problemy w nawiązywaniu przyjaźni i utrzymywaniu relacji z innymi ludźmi.
W tym czasie, kiedy nam wszystkim jest bardzo trudno, pomyślmy o nich szczególnie ciepło…
- Pamiętajmy o odmiennej percepcji i szanujmy ją. Uważajmy na nadmiar bodźców.
- Dla osoby z autyzmem każda nowa sytuacja, wydarzenie, spotkanie nowej osoby może być powodem silnego niepokoju – dajmy jej czas na oswojenie się w nowej sytuacji.
- Bądźmy czytelni w swojej mimice i okazywaniu emocji, nazywajmy to co czujemy w danej sytuacji.
- Mówmy prostym, zrozumiałym językiem, bez metafor, słów i zwrotów mogących mieć podwójne znaczenie.
- Jeśli mamy kontakt z osobą niemówiącą albo mówiącą słabo – nie bójmy się używać alternatywnych sposobów komunikowania się. Stosujmy obrazki, zdjęcia czy piktogramy, jako wsparcie naszych słów.
- Uczmy niemówiące lub słabo mówiące osoby z autyzmem używać obrazków i innych sposobów do komunikowania się.
Przyłączmy się w tych dniach do naszej wspólnej akcji. Nie zapominajmy o osobach, których to dotyczy i ich bliskich, którzy jak mało kiedy w tej trudnej sytuacji potrzebują naszego wsparcia…
Autor: Beata Miksza
